z wet

Zweth

Zweth vormt samen met De Zweth een Nederlandse buurtschap aan weerszijden van de Berkelsche Zweth, daar waar deze uitmondt in de Delftse Schie tussen Delft en Rotterdam. De buurtschap ligt op de grens van de gemeente Midden-Delfland en de Rotterdamse wijk Overschie. De naam is afgeleid van het toponiem zwet, dat grens betekent.

Sinds 2004 behoort De Zweth, het Delftse deel van de buurtschap, en een deel van de Ackerdijksepolder tot de gemeente Midden-Delfland. Aan de andere kant van de ophaalbrug over de Berkelsche Zweth begint de Rotterdamse deelgemeente Overschie en is Zweth geheten. Het is zichtbaar op onderstaande foto van de brug, waarop beide aanduidingen tegelijk voorkomen.

Zweth valt voor de postadressen deels onder Rotterdam, deels onder Schipluiden.

Vroeger, toen rijksweg 13 er nog niet was, moest al het verkeer tussen Rotterdam, Delft en Den Haag de ophaalbrug over de Berkelsche Zweth passeren. In de Zweth loopt de Rotterdamseweg dan ook over in de Delftweg. Deze wegen zijn nu geen doorgaande route meer, en verboden voor vrachtverkeer. Wel rijdt RET-buslijn 40 (Rotterdam-Delft) nog langs deze route.Sinds 2006 is ook het autoverkeer tijdens de ochtendspits tussen 6.30 en 9.30 uur en de avondspits tussen 15.00 en 19.00 uur beperkt. Het verkeer wordt hier mondjesmaat doorgelaten. Er is een poller-installatie genstalleerd, die zo is afgesteld (een auto per minuut), dat er een aanzienlijke wachttijd ontstaat. Aanvankelijk leidde dit systeem tot nogal wat ongelukken. Wanneer een auto op de pollerinstallatie rijdt wordt de auto van onderen door de poller-installatie doorboord, wat vaak een total loss tot gevolg heeft. Door deze maatregelen is deze route voor het sluipverkeer, dat reistijdwinst als motief heeft, niet meer aantrekkelijk.

De Zweth was in het verleden een relatief welvarende gemeenschap, waar onder andere bierbrouwerij De Hoop in 1853 werd opgericht. De drukbezochte speeltuin Land- en Schiezicht was rond 1900 een attractie voor veel Delftenaren.

Na de jaren veertig van de twintigste eeuw ging het minder goed met de horeca in De Zweth en trokken de bewoners naar de grote steden. In De Zweth was restaurant De Zwethheul gevestigd met, onder chef-koks Erik van Loo en later Mario Ridder, twee Michelinsterren.

Chef Joris Peters nam in 2014 het restaurant over van Mario Ridder, die naar Rotterdam vertrok. Het restaurant verloor daarom de sterren. Onder Joris Peter werd de naam omgedoopt tot: Restaurant Aan de Zweth. Op 7 november 2015, slechts n jaar na heropening, werd de eetgelegenheid opnieuw onderscheiden met een eerste Michelinster.

Over de Schie is in 1995 iets ten noorden van de Zweth een brug voor langzaam verkeer gebouwd, de Kandelaarbrug, die De Zweth verbindt met Kandelaar.

• Foto (uit 1907) gezien naar het zuiden, met de ophaalbrug op de achtergrond

• Ingang Land- en Schiezicht

• Zweth met ophaalbrug tegenwoordig, rechts de oever van de Schie

• Foto (uit 2009) gezien naar het noorden, met zichtbaar een bord met Zweth en een bord met De Zweth

• Zweth gezien vanaf Kandelaar

• Aan de Berkelsche Zweth

• De Kandelaarsbrug

Breed water bij Wormer en Jisp, tussen de Poel en het dorp Jisp. Ook buiten de Zaanstreek komt deze naam voor, het woord Zwet betekent grens of grensscheiding. Het Zwet heeft zijn bijzondere bekoring. Men kan er afstand nemen van de dagelijkse beslommeringen, genieten van mooie vergezichten, het zo boeiende vogelleven of 's avonds van een zonsondergang en het machtige silhouet van de Zaanse industrien. Ook bij watersporters als roeiers, zeilers en zwemmers is het gebied zeer in trek. Er worden regelmatig (inter)nationale wedstrijden georganiseerd.

Het Wormer Zwet heeft niet altijd de huidige breedte gehad. Op de kaart van Beeldsnijder (1575) is het water veel smaller dan tegenwoordig. Door afkalving is veel land weggeslagen. Hoe het water ontstond, is niet bekend, mogelijk als afwateringskanaal van overtollig polderwater, gevormd door de natuur of door menselijk ingrijpen. In ieder geval was het in de 17e eeuw een belangrijke vaarroute voor schepen, die door de Poelsluis naar Jisp wilden. De Zwetsloot was een sloot, die lag tussen de Nauernasche Vaart en de Noorddijk van Wormerveer.

Droogmaking plassen onder Wormer

De Wormer burgemeester Dirk Kooiman nam in 1913 het initiatief voor droogmaking van de plassen de Poel, het Zwet en de Marken. De plassen werden door de golfslag steeds groter en besloegen 150200 H.A. 2500 was inmiddels bijeen gebracht voor het instellen van onderzoek en opmaak van plannen. Een vennootschap was opgericht, die de droogmaking, die zeer in het algemeen belang zou zijn, tot stand zou brengen. Zo nodig kon rijks- en provinciale steun worden gevraagd. J. E. van Niftrik, architect van het hoogheemraadschap van de uitwaterende sluizen in Kennemerland en Westfriesland, te Edam, is het opmaken van de plannen opgedragen.

Tussen Uitdam en Zuiderwoude braken tijdens de watersnood van 1916 vijf dijken door. En daarvan betrof een gat van ruim 850 meter lengte, 450 meter breedte en 10 meter diepte. De enorme grondmassa's, honderdduizenden kubieke meters veen, uit deze geslagen diepten, benevens brokstukken van de Waterlandse zeedijk, kwamen daarachter op de weilanden terecht en hebben sloten, vaarten en plassen waaronder de Poel, het Zwet en de Marken geheel gedempt. Drinkwater was voor het weinige teruggevoerd vee niet te krijgen. Honderden reusachtig hoge klompen veen lagen over de landerijen verspreid, waardoor het geheel op een wildernis leek.

Dempen met stadsvuil

B. en W. van Amsterdam verzochten Gedeputeerde Staten van Noord-Holland in 1928 met klem, enige objecten van werkverschaffing ter hand te willen nemen, zoals een plan tot het dempen van de plassen De Marken, De Poel en Het Zwet in de gemeente Wormer met stadsvuil. GS hebben evenwel gemeend, deze plannen niet te kunnen steunen.

Een plassenverordening

In 1935 werd het wenselijk geacht dat watergebieden met zowel bijzondere aantrekkelijkheid uit oogpunt van natuurschoon als bij de beoefening van de watersport van groot belang is, worden beschermd. Het gevaar lag op de loer, dat zij door het ter plaatse storten van afval, mest, specie en soortgelijke stoffen aan natuurschoon zullen verliezen en aan geschiktheid als ontspanningsoord zullen inboeten. Het verdiende aanbeveling, ook in Noord Holland, bij provinciale verordening voorschriften in het leven te roepen, die het bovenstaand gevaar keren. Een ontwerpverordening, waarop is aangedrongen door de ANWB, Toeristenbond voor Nederland en de Koninklijke Verbonden Nederlandse Watersportverenigingen, was nu aan de orde. Deze provinciale verordening gold tevens voor zowel de Poel, de Marken en het Zwet, alsmede op het terrein, dat zich binnen een afstand van 200 meter loodrecht uit de oeverlijn gemeten, langs de wateren uitstrekt.

De moeraslanden van Wormer en Jisp kregen in 1942 de status natuurreservaat. Liefhebbers van prachtig Hollands landschap vinden hier veentjes en plassen, poelen en moerassen, waarin het voor een kanovaarder een vreugde is te zwerven. De vogelvriend, kan de zwarte sterns, de roerdompen, de wouwaapjes en de waterral en meer, veel meer moerasvogels waarnemen. Voor de plantenkenner, die hier alle overgangen vindt van het open water tot de heidevegetatie op het veen, een zeldzaamheid in ons land, want deze uniek mooie landschapsvorm is bijna overal ontgonnen.

Bescherming Natuurgebied rond Wormer

Burgemeester Pieter Kooiman van Wormer maakte in 1943 bekend, dat ingevolge de beschikking van de President van de Rijksdienst van het Nationale Plan, een ieder, die het voornemen had een werk uit te voeren, waaronder ook begrepen ontginningen, demping wateren en alle werkzaamheden, die de aard en het karakter van het landschap kunnen benvloeden, in het beschermde natuurgebied daarvan mededeling moest worden gedaan aan het Bureau van de Rijksdienst van het Nationale Plan, en de kennisgeving in te dienen bij de burgemeester van Wormer. De aandacht werd er op gevestigd, dat niet nakomen van genoemde verplichting strafbaar werd gesteld. De kaart, waarop het gebied is aangewezen, lag ter Secretarie ter inzage.

De Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten beheert in 1963 een terrein van 21 hectare in het ornithologisch opzicht belangrijk moerasgebied. De percelen bestaan voornamelijk bestaan uit hooi- en weideland die als broedterrein grote betekenis hebben voor weidevogels als kievit, grutto, wulp en kemphaan. Verder komen botanische veengebieden voor met dop-, kraai- en struikheide. Tot perceel Baanakkers laat Natuurmonumenten weinigen toe. Uitgezonderd het voetpad op de Baanakkers is hier alleen toegang op een wetenschappelijke vergunning van het dagelijks bestuur van Natuurmonumenten. Een bewijs dat de watergebieden rond Jisp van uitzonderlijke betekenis zijn.

Begeleid groepswonen in een studio in DelfzijlZwet 11

De Brug bestaat uit 3 woningen voor elk 8 bewoners.Elke groep is anders. Als je bij ons komt wonen, kijken we samen met jou en je ouders of verwanten in welke groep je het beste past; waar je je prettig voelt en je je het beste kunt ontwikkelen.

Je woont ineen eigen studio met een badkamer. Je mag hem helemaal inrichten zoals jij wilt.Ook is er een grote gezamenlijke woonkamer. Daar kun je samen met de andere 7 bewoners koffiedrinken, eten, tv-kijken of een spelletje doen. Maar je kan je ook altijd terugtrekken in je studio. Daar kom je tot rust en kun je je eigen dingen doen.

Misschien vind je het leuk om te wandelen of te fietsen met een begeleider of alleen. Ook kun je lekker buiten in het zonnetje zitten in een van de 2 binnenplaatsen. Een bewoner heeft daar zijn eigen knutselschuur. Kortom; er is voor elk wat wils en jij mag zelf kiezen.

Boodschappen doen we samen of jij alleen met een begeleider. En als je het aankan doe je zelfstandig boodschappen. Net wat bij jou past. Voor het schoonhouden van je studio kijken we of je dat zelf kunt of dat je daar hulp bij nodig hebt. In het weekend gaan we vaak naar de viszaak in Appingedam om te genieten van een visje en een drankje.

De begeleiding is 24 uur per dag aanwezig. Dus als je vragen hebt of als er iets is, is er altijd iemand om op terug te vallen.

Wie wonen er nog meer?

In groep A wonen mannen tussen de 30 en 50 jaar oud en in groep B wonen mannen en vrouwen tussen de 30 en 60 jaar oud. Ze hebben een lichte of matigeverstandelijke beperking. De meeste bewoners hebben ook een vorm vanautismeof hechtingsproblematiek. Vaak hebben ze al veel meegemaakt.

De omgeving

De woning staat in Delfzijl. Vlak bij de Brug is een zwembad en een haven. Op loopafstandvind je de supermarkt, drogisterij en huisartsenpraktijk. Het winkelcentrum van Appingedam of Delfzijl is ook dichtbij. Voor onze woning zijn bushaltes en er zijn 2 treinstations vlakbij: Station Delfzijl en Station West.

J.L. van Zwet (Joyce) MSc

In mijn PhD doe ik onderzoek naar de Nederlandse taalontwikkeling van Nederlands-Franse en Nederlands-Duitse kinderen in Nederland, Frankrijk en Duitsland. De omgeving waarin deze kinderen hun taal verwerven verschilt: Nederlands-Franse en Nederlands-Duitse kinderen in Frankrijk en Duitsland spreken, over het algemeen, thuis Nederlands en op school en in de bredere samenleving Frans of Duits. Bij de tweetalige kinderen in Nederland is dit precies andersom. In dit project onderzoeken we wat de invloed is van deze verschillen in taalaanbod n hoe de andere taal (Frans of Duits) invloed heeft op de Nederlandse grammaticale ontwikkeling van tweetalige kinderen.

Onderzoeksgroep

Trefwoorden: meertaligheid, taalontwikkeling, meertalige taalontwikkeling